Chứng tiểu tiện không kiểm soát có thể gặp ở mọi lứa tuổi kể cả trẻ em, nhất ở người cao tuổi. Có thể điều trị tốt nhưng đa số người mắc thường giữ kín.
Biểu hiện của bệnh
Ta cần biết, tiểu tiện bình thường cần phải có bàng quang và niệu đạo bình thường, có hệ thần kinh trung ương hoạt động bình thường. Nếu các cơ quan đó có sự rối loạn hoặc do có tác động bên ngoài ảnh hưởng sẽ đưa đến tiểu tiện không tự chủ được.
Rối loạn co thắt bàng quang sẽ gây TTKKS
Người ta chia chứng tiểu tiện không kiểm soát (TTKKS) ra 2 loại:
TTKKS thoáng qua hay cấp tính (transient or acute): Người bị chứng này thường do dùng thuốc hay bị một bệnh cấp tính nào đó trong khi hệ tiết niệu bị suy yếu. Có khoảng 30% người cao tuổi dễ bị TTKKS thoáng qua do viêm âm đạo (atrophic vaginitio) ở phụ nữ, nhiễm khuẩn đường tiết niệu rối loạn nội tiết, rối loạn tâm lý, do thuốc... Chứng này có thể tự khỏi khi các nguyên nhân được loại trừ.
TTKKS mãn tính (chronic) được chia ra như sau:
TTKKS do ứ: chứng này do người mắc khó tiểu tiện, nước tiểu bị ứ được giữ lại ở bàng quang, tạo áp lực không lớn lắm nhưng do co thắt ở niệu đạo có lúc lại không được tốt, làm nước tiểu thoát ra không theo sự kiểm soát, số lượng nước tiểu được bài tiết như thế không nhiều, có khi chỉ là nhỏ vài giọt.
Một số bệnh có thể gây ra chứng này như: bệnh phì đại tuyến tiền liệt, thoát vị bàng quang, hẹp niệu đạo, bệnh lý thần kinh do tiểu đường (diabetic neuropathy). Hoặc có thể do thuốc như: thuốc chống co thắt loại chống tiết cholin, thuốc lợi tiểu, thuốc ức chế kiềm calci...
TTKKS do stress hay do gắng sức có thể gặp ở người phụ nữ mà cơ ở vùng khung chậu bị giãn và yếu hoặc ở người bị béo phì, nam giới lớn tuổi sau khi mổ tuyến tiền liệt. Chứng này xảy ra khi người mắc bất ngờ bị tăng áp lực xoang bụng như ho, cười, chảy nước mũi, tập thể dục, thậm chí leo lên cầu thang sẽ bị tiểu són và thường lượng nước tiểu ra ít.
TTKKS cấp bách, đây là chứng thường hay gặp, chiếm 65% các trường hợp TTKKS nói chung. Sự co thắt bàng quang ở người bình thường có thể bị ức chế nếu người đó không muốn tiểu tiện, nhưng ở người bị chứng này thì không ức chế được, gây sự cấp bách muốn tiểu và tiểu ngay ra với lượng nước tiểu khá nhiều.
Có nhiều bệnh như: viêm âm đạo teo, nhiễm khuẩn đường tiết niệu dưới, phì đại tuyến tiền liệt, có thể gây co thắt bàng quang đưa đến TTKKS cấp bách.
Điều trị bệnh
Về điều trị, tùy từng nguyên nhân để dùng thuốc. Khi sử dụng thuốc phải có chỉ định của thầy thuốc. Một số thuốc hay được dùng trong điều trị bệnh TTKKS như ephedrin, dùng các dẫn chất estrogen đối với phụ nữ mãn kinh, thuốc chống tiết Cholin, thuốc chống co thắt cơ trơn, thuốc ức chế calci...
Trong điều trị TTKKS do stress, ngoài việc dùng thuốc, người mắc có thể sử dụng phương pháp không dùng thuốc gọi là "tập luyện các cơ vòng tầng sinh môn" (Pelvic floor exerciser) do Kegl đề xuất vào năm 1948. Đây là phương pháp thường được áp dụng cho phụ nữ bị chứng TTKKS do stress và có thể cải thiện với tỷ lệ từ 60-90% nếu áp dụng đúng cách.
Do không có tài liệu đề cập đến kỹ thuật của phương pháp do chính Kegl mô tả chi tiết nên chỉ nói những nét chung.
Theo phương pháp này người bệnh sẽ tập làm co thắt và thư giãn các cơ quanh âm đạo, quanh niệu đạo, quanh hậu môn (người bệnh tập trung tư tưởng gây co thắt như tập nín tiểu tiện, đại tiện), mỗi lần ráng giữ sự co thắt trong 10 giây, sau đó thư giãn và làm như thế khoảng 100 lần trong ngày. Áp dụng phương pháp này phải kiên trì, phải tập thường xuyên như thế trong vài tháng mới mong cải thiện.
Ngoài phương pháp "Tập luyện các cơ vòng tầng sinh môn" còn có một số phương pháp khác như: "Tái huấn luyện bàng quang"; "Sinh phản hồi", ở các phương pháp sau, người bệnh cần được sự hướng dẫn của nhân viên y tế thông thạo phương pháp hoặc phải trang bị một số dụng cụ chuyên dùng, cách tập luyện tương đối phức tạp.
Theo ĐH Y Dược TP.HCM
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét